Adli tıp uygulamaları ve vaka örnekleri​

Adli tıp, tıp bilimiyle hukuk disiplininin kesiştiği çok yönlü bir alandır. İnsan yaşamını ilgilendiren ölüm, yaralanma, cinsel istismar, kimlik belirleme, madde analizi ve genetik incelemeler gibi konularda gerçeğin ortaya çıkarılmasını amaçlar. Bu yaklaşım, ceza ve hukuk davalarında bilirkişilik desteği sağlayarak yargı sisteminin adalet arayışını kolaylaştırır. Adli tıp uzmanları, bilimsel yöntem ve cihazlardan yararlanarak delilleri toplar, analiz eder ve yorumlar. Örneğin postmortem incelemelerde ölüm nedenini ve mekanizmasını aydınlatmak için otopsi uygulanır; parmak izi, balistik analiz veya DNA profillemesi gibi araçlardan destek alınır. Adli tıp bulguları, mahkemenin karar sürecinde belirleyici kanıtlar sunarak suçun çözülmesi veya masumiyetin gösterilmesi bakımından kritik önem taşır. Teknolojinin sürekli ilerleyişi, adli tıbbın yöntem ve olanaklarını genişletmiş, dijital analizler ve moleküler testler gibi yenilikleri de kapsar hale getirmiştir. Bu alanda çalışan uzmanlar, soruşturma aşamasından hüküm aşamasına dek, bilimsel gerçekleri tarafsız biçimde yetkililere sunar. Toplum düzenini ve insan haklarını korumaya hizmet eden adli tıp, aynı zamanda ölümün sırrını aydınlatmak veya kimlik tespiti yaparak kayıpları bulmak gibi insani yönleriyle de özel bir konuma sahiptir.

Tarihsel gelişim ve adli tıp alanlarının çeşitliliği​

Adli tıp düşüncesinin temelleri, insanlığın ilk çağlarından beri suç ve kaza olaylarının aydınlatılmasında tıp bilgisine başvurulduğu gerçeğinden kaynaklanır. Özellikle Orta Çağ’dan itibaren, cinayet veya şüpheli ölümlerle ilgili soruların yanıtını arayan erkân, hekimlerden görüş almaya başlar. Otopsi ve yaraların incelenmesi gibi yöntemler evrimleşerek modern adli tıbbın alt yapısını oluşturdu. 19. yüzyılda adli kimya ve adli toksikolojinin ilk örnekleri ortaya çıktı. O dönemde arsenik veya cıva gibi zehir maddelerinin tespiti, kriminal soruşturmaların çözümüne önemli katkılar sundu. Adli entomoloji, böcek faaliyetine dayanarak ölüm zamanını belirlemeyi amaçlayan ilgi çekici bir alan haline geldi. Avrupa’da ve ABD’de adli tıbbın kurumsallaşması, polis teşkilatı ve yargı sistemine entegre uzman kadrolar geliştirilmesiyle hız kazandı. 20. yüzyıl başlarında parmak izi analizi, kan gruplarının tanımlanması, dokuların makroskobik ve mikroskobik incelemeleri daha sistematik hale geldi.

Adli tıp disiplinleri günümüzde geniş bir yelpazeye yayılır. Adli patoloji, ölü muayenesi ve otopsi yöntemleriyle ölüm nedenini ve mekanizmasını ortaya koymayı hedefler. Kan, tükürük, semen, saç gibi biyolojik delillerin incelendiği adli biyoloji alanı DNA profillemesiyle kimliklendirme yapılmasına imkân tanır. Kaza mahallerinde balistik incelenmesi, silah tipinin ve merminin özelliklerini aydınlatırken adli kimya, zehirlenme vakaları, alkol ve uyuşturucu analizleri üzerinde çalışır. Adli antropoloji, iskelet kalıntılarını inceleyerek kimlik, cinsiyet, yaş gibi özellikleri belirler. İntihar ve cinayet vakalarının çözümlenmesinde psikiyatri desteği gerekebilir; adli psikiyatri, suçlu profili, mental rahatsızlıklar ve ceza ehliyeti gibi konularla ilgilenir. Aynı şekilde, dijital forensik (adli bilişim) de çağdaş adli tıbbın büyüyen alanlarından biri olup, bilgisayar, akıllı telefon, sunucu gibi dijital kaynaklardan silinen veya şifrelenmiş verilerin kurtarılmasını ve analizini içerir. Bu çeşitlilik, adli tıp uzmanının tek bir şablona sığamayacak kadar geniş uzmanlıklar ve metodolojiler barındırdığına işaret eder.

Otopsi ve ölüm incelemeleri​

Otopsi, adli tıbbın simgesi sayılabilecek bir uygulamadır. Şüpheli veya adli nitelik taşıyan ölümlerde gerçeğin ortaya çıkarılması amacıyla cesedin dış ve iç incelemesi yapılır. Öncelikle dış muayene, yara izleri, morluklar, vücudun genel durumu, ödem veya siyanotik bulgular gibi ayrıntıları değerlendirir. Sonrasında göğüs, karın ve kafatası boşlukları açılarak organların makroskobik yapısı incelenir. Her bir organdaki patolojik değişiklikler, travma bulguları veya hastalığa dair izler kayıt altına alınır. Dokuların örnekleri mikroskopik inceleme ve laboratuvar testleri için alınır. Mikrobiyoloji, patoloji, toksikoloji gibi ek analizlerle ölüm nedenine dair kesin veriler ortaya konabilir. Bazen kalp kası hastalığı, beyin kanaması, zatürre veya ileri derecede arteriyoskleroz gibi tablolara rastlandığı halde; ölümün gerçek sebebi ancak detaylı analizle aydınlatılır. Suistimal, boğma, darp veya kimyasal madde kullanımı gibi adli vakalarda otopsi raporu, soruşturmanın en güçlü dayanaklarından biridir.

Otopsi, salt ölüm sebebini bulmaktan öte ölüm zamanı ve şeklini de gösterir. Doku bozulma derecesi, rigor mortis (ölüm katılığı) ve livor mortis (ölüm lekeleri) gibi bulgular, olayın meydana geldiği zamana dair ipuçları sunar. Kimi vakalarda adli entomoloji uzmanları, ceset üzerinde bulunan böcek türleri ve larva evrelerini inceleyerek postmortem geçen süreyi hesaplar. Bu, kurbanın ne zaman öldüğünü ve suçun hangi süreçte işlendiğini tespit etmeye yarar. Aileler açısından otopsi, bazen manevi kaygılar doğurabilir. Buna karşın, adaletin sağlanması, eğer bir cinayet söz konusuysa failin yakalanması veya ölümle ilgili kuşkuların giderilmesi açısından zorunlu bir prosedür olarak görülür.

DNA analizi ve kimliklendirme​

20. yüzyılın son çeyreğinde başlatılan DNA parmak izi çalışmaları, adli tıpta çığır açıcı bir gelişmeydi. Çünkü DNA her insanda farklı bir dizilime sahiptir ve kimlik tespiti için son derece güvenilir bir kanıt sunar. Cinayet, cinsel saldırı veya hırsızlık vakalarında geride kalan kıl, tükürük, sperma, kan gibi biyolojik örnekler, failin kimliğini tespit etmeye yarar. Benzer biçimde deprem, yangın veya patlama gibi toplu felaketlerde kimliği belli olmayan cesetleri veya kayıpları belirlemek için de DNA testleri kullanılır. Sadece çok küçük miktardaki doku parçası bile polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) ile çoğaltılarak genetik profilleme yapılabilir. Araştırmacılar, STR (Short Tandem Repeat) dizilerinden yararlanır. Genomun belirli bölgelerindeki tekrar motiflerinin sayısı, kişiye özgü bir model oluşturur.

DNA analizi, şüpheli ve kurban arasında temas olup olmadığını da gösterebilir. Örneğin cinsel saldırı olaylarında kurbanın vücudundaki sperm örnekleriyle şüphelinin DNA profili karşılaştırılır. Elde edilen uyum, kuvvetli delil niteliğindedir. Ancak laboratuvar kontaminasyonu gibi hataların önlenmesi adına zincirleme muhafaza (chain of custody) ilkesiyle örneklerin güvenliği ve bütünlüğü sağlanmalıdır. DNA testleri aynı zamanda babalık davalarında da uygulanır; bir çocuğun biyolojik babasını yüksek doğrulukla saptamak mümkündür. Bu veri, miras anlaşmazlıkları veya kimlik konularında mahkeme kararını şekillendirir. Gelişmiş adli laboratuvarlar, eskimiş veya bozulmuş örneklerden (örnek olarak kemik, diş ve kadavradaki DNA) bile sonuç elde edebilecek kapasiteye ulaşmıştır. Bu da soğuk vakaların yıllar sonra aydınlatılmasını sağlar.

Adli kimya ve toksikoloji incelemeleri​

Adli kimya ve toksikoloji, suç şüphesi taşıyan vakalarda kimyasalların, ilaçların, alkol ve uyuşturucunun varlığını ve etkilerini saptamayı amaçlar. Zehirlenme vakalarında veya ölümlerde, mide içeriği, kan, idrar, karaciğer dokusu ve diğer numuneler analiz edilir. Yüksek teknolojiye sahip gaz kromatografisi-kütle spektrometrisi (GC-MS) veya sıvı kromatografisi (HPLC) gibi aletler, örneğin içindeki kimyasal bileşikleri tanımlar ve miktarlarını ölçer. Böylece alkol, barbitürat, opiyat, amfetamin, siyanür gibi maddelerin varlığı kesinleştirilebilir. Toksik maddenin dozajı, ölümcül eşiğin aşılması halinde ölüme doğrudan sebep sayılabilir.

Adli toksikologlar, aynı zamanda sürücülerin alkol ve uyuşturucu etkisi altında olup olmadığını test eder. Trafik kazalarında sürücü hatasıyla alkol veya uyuşturucu kullanımını ilişkilendirmek için kan-alkol konsantrasyonu analiz edilir. Benzer şekilde spor müsabakalarında doping kontrolü yapmak da adli kimyanın katkısıdır. Çeşitli ilaçların kötüye kullanımı, reçeteli ilaçların fazla dozda alınması veya taklit ilaç üretimi gibi konular da laboratuvar incelemeleriyle aydınlanır. Özellikle sentetik uyuşturucuların tespiti, son yıllarda geliştirilen analitik yöntemlerle mümkün hale gelmiştir. Adli toksikolog, sadece maddenin varlığını değil, yaklaşık kullanım zamanını ve etkisini de değerlendirerek soruşturmaya yön verebilir.

Balistik ve ateşli silah incelemeleri​

Ateşli silahlı suçların incelenmesinde adli balistik uzmanlığı kilit role sahiptir. Mermi çekirdeği, kovan ve silah üzerinde yapılan analizler, suçta kullanılan silahın tipini, kalibresini, markasını ve bazen seri numarasını ortaya çıkarabilir. Her silahın iç yüzeyindeki yiv-set sistemi, mermi çekirdeğinde kendine özgü izler bırakır. Bu izler, “silahın parmak izi” olarak adlandırılabilecek şekilde bireyseldir. Uzmanlar, olay yerinde bulunan mermi çekirdekleri veya kovanları, şüphelinin elindeki silahla karşılaştırma atışları yaparak eşleşme ararlar. Eğer mikroskobik izler benzeşiyorsa söz konusu çekirdeğin veya kovanın o silahtan atıldığı sonuca varılır.

Adli balistik çalışmaları, menzil tayini (atıcının hedefe ne kadar uzaklıkta olduğunu), ateş açılma açısını ve ateşlenen mermi sayısını da aydınlatabilir. Giriş ve çıkış yaraları ile barut artığı dağılımı, mesafe ve yön bilgisi verir. Günümüzde dijital balistik veri tabanları, ulusal veya uluslararası düzeyde ateşli silah ve mermi bilgilerini saklayarak farklı suç olayları arasındaki bağlantıları ortaya çıkarmayı kolaylaştırır. Silah tespit edildiğinde geçmiş vakalardaki balistik kayıtlarla eşleştirme yapılabilir. Bu durum, seri suçluların tespitinde veya çetelerin kullandığı silahları takip etmede değerlidir.

Adli entomoloji ve ölüm zamanı saptama​

Adli entomoloji, ceset üzerinde veya yakınında bulunan böceklerin tür, gelişim evresi ve popülasyon dinamiklerini inceleyerek ölüm zamanını ve cesedin taşınıp taşınmadığını aydınlatmaya çalışan bir alt disiplindir. Böcekler, ceset dokularıyla beslenerek veya yumurtalarını bırakarak doğal bir ekosistem oluşturur. Bu süreç, postmortem interval (PMI) adı verilen ölümle bulunma arasındaki sürenin tahmininde kullanılır. Genellikle ilk kolonize olan böcek grubu sineklerdir. Sineklerin larvaları, sıcaklık, nem, mevsim koşulları gibi faktörlere göre belirli bir ritimde gelişir. Uzmanlar, larvaların vücut boyutları ve evreleriyle cesedin kaç gün önce öldüğü arasında bir korelasyon kurabilir.

Ayrıca adli entomoloji bulguları, ceset başka bir yerde öldürülüp olay mahalline taşınmışsa orada hiç bulunmayan böcek türlerinin varlığına işaret edebilir. Veya ceset kapalı bir ortamda saklanmışsa farklı böcek toplulukları gözlenir. Bu tür veriler, bir cinayet olayının mekânsal ve zamansal özelliklerini açıklamaya yardımcı olur. Her ne kadar böcek popülasyonu tahminleri mutlak doğruluk garantisi vermese de diğer adli delillerle birleştirildiğinde güçlü sonuçlar sunar. İklimsel ve coğrafi değişkenler, entomolojik analizin hassasiyetini etkileyen başlıca etkenlerdir. Dolayısıyla adli entomologlar, olay yeri incelemesi sırasında çevresel verileri dikkatle kaydeder.

Travma analizi ve adli antropoloji​

Adli antropoloji, insan iskelet kalıntılarından kimlik, ölüm nedeni ve yaş gibi bilgileri çıkarmaya odaklanır. Kazı çalışmaları veya toplu mezarların açılması sonrası bulunan kemikler, antropologların analizine sunulur. Kemiklerin anatomik özellikleri, cinsiyeti ve yaklaşık yaşı yansıtır; dişlerin aşınma düzeyi, geçirdiği hastalıklar ve beslenme tarzı hakkında ipuçları verir. Irksal özellikler de kafatası morfolojisi üzerinden tahmini bir değerlendirme yapmayı mümkün kılar. İskeletteki kırıklar, kesik izleri veya ateşli silah girişleri travmanın nedenini ve zamanını ortaya koyabilir. Örneğin, ölüm öncesi (antemortem), ölüm anı (perimortem) veya ölüm sonrası (postmortem) dönemde oluşan travma ayrımı yapılabilir.

Toplu felaket veya savaş bölgelerinde kimliksizlik problemi yaşanırken adli antropologlar, DNA analiziyle bütünleştirilmiş yöntemlerle kayıpların kimliklerini belirleyebilir. Ayrıca hayvan kemikleriyle insan kemiklerini ayırdetmek, veya tarihi kalıntılardaki iskeletlerin incelemesinde de antropoloji metodolojisi kullanılır. Analitik tekniklerden faydalanan uzmanlar, kemik parçalarının radyolojik görüntülemesini de yapar. Bilgisayarlı tomografi (BT) veya üç boyutlu modellemeyle kafatasından yüz rekonstrüksiyonu geliştirilebilir. Bu yöntem, kimliği meçhul kalmış bireylerin yeniden tanınmasına yol açabilir.

Ruhsal durum değerlendirmesi ve adli psikiyatri​

Adli psikiyatri, suç veya mağdur konumundaki kişilerin zihinsel ve ruhsal durumunu inceleyerek ceza ehliyeti, sorumluluk düzeyi, akıl hastalığı veya ağır kişilik bozuklukları gibi faktörleri değerlendirir. Böylece yargılama sürecinde şüpheli veya sanığın işlediği eylemle ilgili bilinç düzeyi anlaşılır. Bazı ağır psikiyatrik rahatsızlıklar kişinin gerçeği değerlendirme yeteneğini veya fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını kavramasını ortadan kaldırabilir. Bu durumda mahkeme, cezalandırma yerine tedavi amaçlı kapatma veya gözetim gibi önlemlere başvurabilir.

Cinsel saldırı veya ağır şiddet vakalarında failin psikiyatrik profil analizi, olası tekrar riskini ve tehlikelilik derecesini ortaya koyar. Kurbanların travma sonrası stres bozukluğu, depresyon, intihar riski gibi konuları da adli psikiyatri kapsamında ele alınır. Evlilik içi şiddet, çocuk istismarı gibi vakalarda mağdur ifadelerinin tutarlılığı ve akıl sağlığına dair değerlendirmeler hazırlanır. Pedofili, kleptomani, piro mani gibi belirli sapkınlıkların suça katkısı veya ceza sorumluluğu üzerinde etkisi bulunabilir. Tüm bunlar, adli tıp raporlarının bütünsel yaklaşımına örnek teşkil eder. Yargıç, bu raporlara dayanarak sanık veya mağdurun ruhsal durumunu hukuki çerçeveye oturtur.

Dijital forensik ve yeni teknolojiler​

Günümüzde adli tıp, yalnızca fiziksel bulgularla değil, dijital verilerle de iç içe geçmiştir. Bilgisayar, akıllı telefon, tablet, USB bellek ve sunucular gibi veri saklama ortamlarının kriminal incelemesi “adli bilişim” uzmanları tarafından yürütülür. E-posta yazışmaları, sosyal medya paylaşımları veya şifreli dosyalar, suç soruşturmalarındaki önemli delillere dönüşebilir. Siber suçlar, siber zorbalık, yasa dışı içerik paylaşımı, sahte profiller veya hack faaliyetleri bu yaklaşımın konularıdır. Elektronik ortamdaki silinmiş verilerin geri getirilmesi veya şifrelenmiş disklerin kırılması gibi işlemler, gelişkin yazılımlara ve donanımsal araçlara dayanır.

DNA analizi ve veri bankalarının gelişmesiyle “genetik dijitalleştirme” olarak adlandırılabilecek bir süreç de gündeme gelmiştir. Otomasyon ve yapay zekâ algoritmaları, çok sayıda DNA profilini kısa zamanda karşılaştırmaya izin verir. Kamera kayıtlarından yüz tanıma, ses örneklerinden kimlik belirleme gibi yöntemler de adli analize dahil olur. Bu gelişmeler, suçla mücadele ve delil toplama süreçlerini verimli hale getirirken, aynı zamanda bireylerin mahremiyet ve kişisel verilerin korunması gibi endişeleri doğurur. Bu anlamda adli tıp pratiği, hukuki ve etik çerçeveyle sürekli etkileşim içindedir. Teknolojinin hızla ilerlemesi, uzmanların adaptasyonunu ve kanun yapıcıların düzenlemelerini güncel tutmasını gerektirir.

Vaka örnekleri ve saha deneyimleri​

Adli tıp uygulamalarını somutlaştırmak adına bazı çarpıcı vaka örnekleri incelemek yararlıdır. İlk olarak, kimliği belirsiz bir ceset vakası ele alalım. Bir yol kenarında iskeletleşmiş halde bulunan ceset, aylarca dış etkilere maruz kalmıştır. Adli antropoloji ekibi, kafatası ve pelvise dayanarak cinsiyetin kadın olduğunu, diş yapısından yaklaşık yaşın 30-35 aralığında olduğunu saptar. DNA örnekleri, kayıp ilanı verilmiş bir kişiyle eşleşir. Patoloji uzmanları ise kaburgalardaki kırıkları ve kafatasındaki kurşun deliğini tespit ederek ateşli silahla öldürüldüğünü belirler. Bu sayede polis, şüpheliyi cinayet suçundan yargılayabilir hale gelir.

İkinci örnekte, trafik kazasında yaşamını yitiren bir sürücünün kanında yüksek düzeyde alkol saptanmıştır. Sigorta şirketi, ölü sürücünün kusurlu olduğunu iddia eder. Ancak adli toksikolog, otopsi sırasında alınan kan örneğinde etanol dışında belirli fermantasyon ürünleri de bulunarak “otolitik alkol oluşumu” ihtimalini değerlendirir. Bu bulgu, cesedin çürüme sürecinde üretilen endojen alkol olabileceğini düşündürür. Nihayetinde, sürücünün alkol almadığı ama ölüm sonrası dokularda ortaya çıkan alkol nedeniyle laboratuvar sonuçlarının yanıltıcı çıktığı anlaşılır. Dolayısıyla kazanın nedeni farklı faktörlerde aranır.

Başka bir vakada, cinsel saldırı şüphesiyle başvuran bir kadının hikâyesi ele alınabilir. Klinik muayenede vücudundaki morluklar, savunma izleri ve genital bölgedeki yırtıklar tespit edilir. Adli tıp uzmanları, vajinal svap örneklerinde semen kalıntılarına rastlar. DNA analizi, saldırganın kimliğiyle örtüşen bir profil ortaya çıkar. Mağdurun anlatımı, bu bulgularla tutarlıdır ve sanık hakkında dava açılır. Yargılamada somut deliller, failin inkâr ettiği suçu doğrulayarak mahkeme kararını kesinleştirir. Bu örnekler, biyolojik, fiziksel ve tanımsal verilerin adalet mekanizmasında ne kadar belirleyici olduğunu vurgular.

Etik boyut ve hukukla etkileşim​

Adli tıp uzmanları, gerçeği saptamaya çalışırken etik ilkelerden sapmamalıdır. Delillerin manipülasyonu, sanık veya mağdur lehine hileli raporlar oluşturma gibi durumlar adli tıp alanına gölge düşürür. Uzmanlar, bilimsel yöntemlere sadık kalmalı ve bulguları nesnel şekilde yorumlamalıdır. Tarafsızlık, adli tıp disiplininin en temel unsurlarındandır. Bir başka açıdan, otopsi ve kimyasal incelemeler, ölü üzerinde veya şüphelinin vücut bütünlüğü üzerinde yapılan müdahaleler olduğundan insan hakları hassasiyetiyle yaklaşılır. Ölen kişinin yakınlarına karşı saygı, kimlik ve dini inançları gözetilerek süreç yönetilir.

Hukuk sistemiyle etkileşim açısından adli tıp raporları, yargıç veya savcının kararında belirleyici etkiler yaratır. Bu nedenle raporun açık ve anlaşılır olması, sadece teknik detayları değil, davayla ilgili sonuç kısımlarını da gerekçe göstererek açıklaması önemlidir. Uzmanların mahkeme huzurunda tanıklık yaparken objektif ve tutarlı olması beklenir. Sorgu aşamasında soruşturmaya destek sunmak, ancak kesin kanaat için ayrıntılı incelemeleri bitirmeyi beklemek gerekir. Adli tıp raporu, mahkemenin özel uzmanlığı gerektiren konulardaki boşluğunu doldurur, fakat karar merci hâkimin kendisidir. Bazı kompleks davalarda farklı uzmanların çelişen görüşleriyle karşılaşılabilir. Hakim, çelişkiler arasından daha inandırıcı, metodik ve tutarlı gelen görüşe itibar eder.

Gelecek perspektifleri ve disiplinlerarası yaklaşım​

Adli tıp, ilerleyen yıllarda da bilimsel buluşlar ve teknolojik atılımlar sayesinde daha isabetli sonuçlar üretecektir. Moleküler genetik teknikler çeşitlenerek DNA profilini mikrobiyom analizleriyle birleştiren yöntemler gelişebilir. Vücut mikroplarının cinayet mahallinde bıraktığı izlerden fail tespit etmek veya ölüm zamanını dar aralıkla öngörmek mümkün hale gelebilir. Yapay zekâ tabanlı görüntü tanıma sistemleri, radyoloji ve patoloji verilerini otomatik algoritmalarla değerlendirebilir. Bu sistemler, uzmanların daha isabetli karar vermesine destek sunar, standardizasyonu ve objektifliği artırır.

Öte yandan siber suçlar, çevrimiçi dolandırıcılıklar ve kripto varlık hırsızlıkları da adli tıbbın bilişim kanadını daha fazla mesaiye zorlar. Dijital adli tıp uzmanları, yalnızca verileri kurtarmak değil, blockchain izlerini takip etmek, şifreli mesajlaşma uygulamalarını çözmek veya sahte kimlik ağlarını deşifre etmek gibi zorluklarla da karşılaşabilir. Dolayısıyla adli tıp uzmanının kapsamlı bir bilimsel altyapıya, gelişen teknolojileri öğrenmeye açık bir vizyona ihtiyacı vardır. İlaç endüstrisi ve laboratuvar üreticileri de adli tıbbın gereksinimlerine uygun analiz kitleri, donanımlar ve yazılımlar geliştirmeye devam edecektir.

Adli tıp disiplininin güçlenmesi, yargı süreçlerinin daha sağlıklı işlemesine ve suçların aydınlatılmasına katkı yapar. Aynı zamanda masumların haksız yere cezalandırılmasını engeller. Delillerin bilimsel analizinin zorunluluğu, toplumsal adaletin kalitesini yükseltir. Tüm bu gelişmelere rağmen insan faktörü, mesleki etik değerler ve tarafsızlık her zaman merkezdedir. Bilimsel kanıtlar teknolojik yeniliklerle daha rafine hale gelse dahi insani yargının payı her zaman devam edecektir. Disiplinlerarası işbirliği, adli tıp alanının daha da zenginleşmesini ve güvenilirliğini artırır. Böylece adaletin tesisinde yaşamsal değer taşıyan gerçeklerin ortaya çıkarılması mümkün olur.